mw. mr. N.C. Bouman-de Vos (Nicole) | 5 augustus 2015
Inmiddels is restaurant ‘De Koperen Pan’ in Delft legendarisch in erfrechtland. Met het financieren van een koffietafel op de dag van het overlijden uit de nalatenschap riskeerden de erfgenamen, nota bene een financieel belang gelijk aan het griffierecht dat verschuldigd is voor het verwerpen of beneficiair aanvaarden van een nalatenschap, aansprakelijkheid met hun gehele privé vermogen voor schulden van de nalatenschap.
Daad van zuivere aanvaarding?
Een nalatenschap kan naast zuiver aanvaard of verworpen ook beneficiair worden aanvaard. Dan wordt niet geheel afstand gedaan van de nalatenschap, maar wordt de nalatenschap aanvaard voor zover deze na aftrek van de schulden positief is. Bij een positieve nalatenschap is men voor de hoogte van de uitkering uit de nalatenschap uiteindelijk wel met het privé vermogen aansprakelijk, maar voorkomen wordt dat men met het gehele privé vermogen aansprakelijk wordt voor schulden uit de nalatenschap zoals het geval bij een zuivere aanvaarding. Aan het uitbrengen van de keuze is in beginsel geen termijn verbonden. Echter, beneficiair aanvaarden of verwerpen is niet meer mogelijk indien al zuiver is aanvaard. Zuiver aanvaarden kan uitdrukkelijk, maar ook stilzwijgend. Dat is het geval indien men zich ondubbelzinnig als erfgenaam gedraagt, d.w.z. als de handelingen niet meer als beheershandelingen aangemerkt kunnen worden, maar indien er als heer en meester wordt beschikt. Dat is bijvoorbeeld het geval als er handelingen worden verricht met het oog op verdeling van goederen, er goederen worden verkocht, er zonder voorbehoud schulden worden erkend of vorderingen worden geïnd. De rechtspraak is casuïstisch, handelingen worden per geval bekeken en de grens tussen beheershandelingen en beschikkingshandelingen is soms flinterdun.
In het geval van voornoemde casus kwam de koffietafel de erfgenamen in eerste instantie erg duur te staan. Het Gerechtshof meende in eerste instantie dat het hier direct beschikken over geld uit de nalatenschap een beschikkingshandeling ten eigen behoeve was en dat de erfgenamen zich als zuiver aanvaard hebbende erfgenamen hebben gedragen. De koffietafel van € 119,00 kwam dan ook duur te staan want in de nalatenschap zaten schulden, waaronder een schuld van ruim € 11.000,00. De zaak kwam uiteindelijk voor de Hoge Raad en die was milder. De Hoge Raad verwees naar het oude erfrecht, waaronder handelingen m.b.t. de begrafenis niet tot stilzwijgende daden van aanvaarding worden gerekend. “Tot de handelingen die er op zijn gericht de erflater een passende uitvaart te bezorgen, kan een overleg op de sterfdag als hier aan de orde worden gerekend. Het maken van redelijke kosten daarvoor ten laste van de nalatenschap kan dan niet worden aangemerkt als een daad van aanvaarding. De kosten van een maaltijd als de onderhavige kunnen onder omstandigheden tot zodanige kosten worden gerekend.’’ Hier was overigens ook relevant dat diegene die de betaling verrichte ook als executeur was benoemd, een executeur heeft als taak de nalatenschap te beheren. Voorts betrof het een eenvoudige maaltijd, was er geen eten in huis in het sterfhuis en woonden de erfgenamen ver van elkaar zodat het niet heel onlogisch was buiten de deur in een horecagelegenheid elkaar voor overleg te ontmoeten.
Nieuwe wet: betere bescherming
Er is een wetsvoorstel aanhangig ter bescherming van erfgenamen tegen negatieve nalatenschappen. Een automatische beneficiaire aanvaarding zoals door de KNB geadviseerd komt er niet, wel komt er een uitgebreidere spijtoptantenregeling om onder omstandigheden alsnog beneficiair te kunnen aanvaarden. Ook wordt de regeling over de daden van aanvaarding, zoals in onderhavige casus, duidelijker geformuleerd. Dan is er sprake van een daad van aanvaarding bij verkoop van goederen, bezwaren van goederen of op andere wijze goederen aan het verhaal van schuldeisers onttrekken. De gedachte is dat schuldeisers niet benadeeld mogen worden, dus met handelingen zonder economische waarde wordt in beginsel geen risico genomen.
Geen risico’s nemen
Echter, nogmaals, de rechtspraak is casuïstisch en de wet is nog niet gewijzigd. Alertheid is dus geboden bij handelingen m.b.t. goederen of geld uit de nalatenschap als er nog geen definitieve keuze over aanvaarding of verwerping is uitgebracht. Voor de bezoekers aan de Koperen Pan had het immer ook anders kunnen aflopen met een privé aansprakelijkheid aan hun broek van € 11.000,00 door een koffietafel van € 119,00. Er lijkt ook een misverstand te heersen over de afkoelingsperiode van 3 maanden na overlijden. Deze wetsbepaling is gericht op schuldeisers, maar biedt erfgenamen absoluut geen vrijbrief voor hun handelingen in deze periode. Gedegen juridisch advies kort na het overlijden is dus geboden want de verkeerde keuze kan grote onwenselijke en onvoorzienbare financiële gevolgen met zich meebrengen.
mw. mr. N.C. bouman-de vos (nicole)
familierecht | erfrecht | overeenkomstenrecht
Nicole is in 2005 in twee studies, Nederlands Recht en Notarieel Recht, afgestudeerd aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Tijdens haar studie heeft zij bij een rechtswinkel gewerkt waar de liefde voor het vak is ontstaan. Sedert 2011 is zij werkzaam bij Ariëns Advocaten Amersfoort.
Zieke werknemer moet verplicht meewerken aan re-integratie
door Ariens | 23 april 2024 | Arbeidsrecht en sociale zekerheid | 0 reacties
Een werknemer die ziek is, moet meewerken aan zijn re-integratie. Bij tegenwerking of weigering kunnen de consequenties serieus zijn, zoals ontbinding van de arbeidsovereenkomst.
Dat merkte deze automonteur. Hij is 11 jaar in dienst als hij zich
Tekortschietende bindend adviseur hoeft geen schadevergoeding te betalen
door Ariens | 23 april 2024 | Ondernemingsrecht | 0 reacties
Een bindend adviseur moet de koopprijs van een supermarkt vaststellen. Het adviestraject duurt erg lang en de adviseur laat – anders dan afgesproken – na een transactiedatum vast te stellen. Voor een schadevergoeding voor de franchisenemer van deze
Bank mag coffeeshophouder zakelijke rekening niet weigeren
door Ariens | 16 april 2024 | Ondernemingsrecht | 0 reacties
Een bank beëindigt de privérekening en de zakelijke rekeningen van een man die een coffeeshop heeft. Dat had niet gemogen, oordeelt het gerechtshof.
De man heeft al decennialang een privérekening bij een bank. Sinds 2003 had hij daar
Benadelingsverbod beschermt bonafide klokkenluider tegen ontbinding arbeidsovereenkomst
door Ariens | 16 april 2024 | Arbeidsrecht en sociale zekerheid | 0 reacties
Een werknemer werkt als reparateur voor een fietsenproducent. Zijn werkgever vraagt de kantonrechter om ontbinding van zijn arbeidsovereenkomst vanwege ernstig verwijtbaar handelen. De man zou naar collega’s hebben geschreeuwd en gedreigd hebben om
Werknemer niet verplicht loyaliteitsverklaring te ondertekenen
door mr. H.C.J. Coumou (Hajo) | 8 april 2024 | Arbeidsrecht en sociale zekerheid | 0 reacties
Een werknemer heeft een conflict met zijn werkgever. Alleen als hij een loyaliteitsverklaring ondertekent, kan hij blijven. Het gerechtshof moet oordelen of dit zomaar kan.
Een man is sinds 2007 als technisch manager in dienst bij een instelling die
Wetsvoorstel tegen discriminatie op arbeidsmarkt strandt in Eerste Kamer
door mr. H.C.J. Coumou (Hajo) | 2 april 2024 | Arbeidsrecht en sociale zekerheid | 0 reacties
De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel dat discriminatie op de arbeidsmarkt moet voorkomen op 26 maart 2024 verworpen. Er is twijfel over het effect van de wet en er wordt gevreesd voor te veel regeldruk voor bedrijven.
Het wetsvoorstel ‘Toezicht
Tussenpersoon was vertegenwoordigingsbevoegd
door mr. H.C.J. Coumou (Hajo) | 2 april 2024 | Ondernemingsrecht | 0 reacties
Regelmatig doen bedrijven of instellingen zaken met elkaar via een tussenpersoon of vertegenwoordiger. De vraag is of deze een volmacht heeft om namens een partij op te treden, en of die partij gebonden is aan een overeenkomst die de
Concurrentiebeding wordt ingeperkt
door mr. H.C.J. Coumou (Hajo) | 25 maart 2024 | Arbeidsrecht en sociale zekerheid | 0 reacties
Een concurrentiebeding staat vaak standaard in arbeidsovereenkomsten – zelfs als van bescherming van de concurrentiepositie van het bedrijf geen sprake is. Dat belemmert werknemers om makkelijk over te stappen. Daarom wil de regering de mogelijkheden
Bestuurders niet aansprakelijk voor schade wegens non-conformiteit mondmaskers
door mr. H.C.J. Coumou (Hajo) | 25 maart 2024 | Ondernemingsrecht | 0 reacties
Tijdens de coronacrisis aan de Nederlandse Staat geleverde mondmaskers blijken non-conform. De Staat wil dat de leverancier ruim € 43 miljoen terugbetaalt, maar dat gebeurt niet. De Staat stelt de bestuurders van de leverancier aansprakelijk
Verzoek tot wedertewerkstelling afgewezen; beide partijen schuldig aan conflict
door mr. H.C.J. Coumou (Hajo) | 19 maart 2024 | Arbeidsrecht en sociale zekerheid | 0 reacties
Een vrouw werkt al ruim 35 jaar voor een winkel die in handen is van haar broer en zoon. Ze is arbeidsongeschikt en in conflict met haar zoon. Daardoor kan ze niet re-integreren. Ze eist nu in kort geding bij de kantonrechter van de rechtbank
CONTACTGEGEVENS
Ariëns Advocaten Amersfoort
E info@ariensadvocaten.nl
T (033) 463 77 27
F (033) 461 51 40
Adres
Stadsring 75
3811 HN Amersfoort