Kan adoptie ongedaan worden gemaakt? 

Het “ongedaan” maken van adoptie wordt herroeping van de adoptie genoemd. Voor het herroepen van adoptie geldt dat uitsluitend een geadopteerd kind de rechtbank kan vragen om de adoptie ongedaan te maken. De adoptieouders en de biologische ouders kunnen hierop geen aanspraak maken. 

Het geadopteerde kind dient er in beginsel rekening mee te houden dat dit verzoek alleen gedaan kan worden wanneer hij of zij 20, 21 of 22 jaar oud is. Dit is het wettelijke uitgangspunt zoals neergelegd in artikelen 1:231 BW en 1:232 BW.

Het gevolg van de herroeping is dat je geen familie meer bent van de adoptieouders. Door de herroeping van de adoptie herleven de familierechtelijke betrekkingen die voorafgaand aan de adoptie bestonden.

De leeftijdsgrens van 20-22 jaar van de geadopteerde is het wettelijke uitgangspunt. Echter, er zijn ook uitspraken bekend waarin – ondanks de verstreken termijn – de rechtbank akkoord is gegaan met het verzoek tot herroeping van de adoptie. Let wel op, een dergelijk verzoek zal uitgebreid gemotiveerd dienen te worden en er moet sprake zijn van een zwaarwegend belang voor de geadopteerde om de adoptie ongedaan te maken.

Hieronder volgen twee voorbeelden waaruit blijkt wanneer er onder andere sprake kan zijn van een bijzondere omstandigheid.

• ECLI:NL:RBGEL:2022:3672 (r.o. 4.4) 

In deze zaak was de rechtbank van oordeel dat er in dit geval sprake was van bijzondere omstandigheden die maken dat de verzoekster, ondanks de termijnoverschrijding, toch ontvankelijk is in haar verzoek.

De verzoekster is seksueel misbruikt door haar adoptievader. Ze heeft al meer dan 6 jaar geen contact meer met de adoptievader vanwege o.a. het misbruik. De verzoekster heeft veel last van haar verleden en geen behoefte om het contact met de man te herstellen. Vanwege haar belaste verleden volgt zij therapie. Zij heeft voldoende onderbouwd dat zij door de adoptie wordt belemmerd in haar traumaverwerking. Er is niet gebleken dat de belangen van anderen, de rechtszekerheid, veiligheid of het economisch welzijn worden geschaad als de rechtbank het verzoek, ondanks de termijnoverschrijding, in behandeling neemt. De rechtbank is dan ook van oordeel dat de termijn buiten beschouwing moet worden gelaten en de vrouw ontvankelijk is in haar verzoek tot herroeping van de adoptie.

• ECLI:NL:RBNHO:2022:4282 (r.o. 5.2 e.v.)

In het tweede voorbeeld was de verzoekster ten tijde van de indiening van het verzoek tot herroeping van haar adoptie 48 jaar. Verzoekster wenst weer de wettelijke band met haar biologische vader en diens familie te formaliseren en de band met de adoptievader te verbreken. Zij stelt dat zij het recht heeft om weer in een familierechtelijke betrekking met haar biologische familie te mogen staan en dat zij bovendien nooit inspraak heeft gehad in de adoptieprocedure van 1982. Zij wilde contact met haar biologische vader, die een wezenlijk onderdeel vormt van haar identiteit.

Verzoekster heeft duidelijk gemaakt dat het voor haar van groot belang is om haar eigen identiteit, die zij bij haar geboorte heeft gekregen, te hervinden en officieel deel uit te maken van haar oorspronkelijke familie. Daar is een lange weg aan voorafgegaan, waarbij verzoekster meerdere malen psychische hulp nodig heeft gehad. Omdat verzoekster er belang bij heeft dat de banden met haar oorspronkelijke familie worden hersteld, is er geen sprake van strijd met de rechtszekerheid en wordt de adoptie herroepen.

Heeft u vragen over het herroepen van uw adoptie? Neem gerust contact met ons op (033 – 463 7727)

Geschreven door Chantal Beens – c.beens@ariensadvocaten.nl